Zapraszamy do wspólnej modlitwy

Co to są Gorzkie Żale?

Gorzkie Żale to nabożeństwo pasyjne (czyli wspominające mękę i śmierć Pana Jezusa) połączone z wystawieniem Najświętszego Sakramentu i kazaniem pasyjnym. Jest to tradycja Kościoła katolickiego, która ma miejsce wyłącznie w Polsce. Nabożeństwo to jest oparte na motywach Jutrzni (w formie praktykowanej w XVIII w.). Jednocześnie zawiera elementy średniowiecznych pasyjnych misteriów liturgicznych. Na ich podstawie ks. Wawrzyniec Stanisław Benik ze zgromadzenia księży misjonarzy świętego Wincentego à Paulo (tak, tych samych, którzy opiekują się naszą Parafią!) opracował strukturę i zredagował tekst Gorzkich Żalów. Co ciekawe, struktura tego nabożeństwa opiera się na strukturze dawnej Jutrzni. Składają się z trzech części, rozpoczynają się Zachętą (lub Pobudką – analogia do współczesnego Wezwania) i wzbudzeniem intencji (czytanie). W każdej części znajduje się hymn i dwie pieśni (dziś w Jutrzni są dwa psalmy i pieśń ze Starego Testamentu). Jego tekst zachował oryginalne, staropolskie brzmienie.

Gorzkie Żale – Zachęta

Gorzkie żale przybywajcie, *
Serca nasze przenikajcie.

Rozpłyńcie się, me źrenice, *
Toczcie smutnych łez krynice.

Słońce, gwiazdy omdlewają, *
Żałobą się pokrywają.

Płaczą rzewnie Aniołowie, *
A któż żałość ich wypowie?

Opoki się twarde krają, *
Z grobów umarli powstają.

Cóż jest, pytam, co się dzieje? *
Wszystko stworzenie truchleje!

Na ból męki Chrystusowej *
Żal przejmuje bez wymowy.

Uderz, Jezu, bez odwłoki *
W twarde serc naszych opoki!

Jezu mój, we krwi ran swoich *
Obmyj duszę z grzechów moich!

Upał serca swego chłodzę, *
Gdy w przepaść męki Twej wchodzę.




Sakrament Image

Wielki Post
Gorzkie Żale – Część I

Tę część Gorzkich Żali odprawia się w I i IV Niedzielę Wielkiego Postu.
Część I rozpoczyna się od Zachęty.

INTENCJA

Przy pomocy łaski Bożej przystępujemy do rozważania męki Pana naszego Jezusa Chrystusa.

Ofiarować ją będziemy Ojcu niebieskiemu na cześć i chwałę Jego Boskiego Majestatu, pokornie Mu dziękując za wielką i niepojętą miłość ku rodzajowi ludzkiemu, iż raczył zesłać Syna swego, aby za nas wycierpiał okrutne męki i śmierć podjął krzyżową. To rozmyślanie ofiarujemy również ku czci Najświętszej Maryi Panny, Matki Bolesnej, oraz ku uczczeniu Świętych Pańskich, którzy wyróżniali się nabożeństwem ku Męce Chrystusowej.

W pierwszej części będziemy rozważali, co Pan Jezus wycierpiał od modlitwy w Ogrójcu aż do niesłusznego przed sądem oskarżenia. Te zniewagi i zelżywości temuż Panu, za nas bolejącemu, ofiarujemy za Kościół święty katolicki, za najwyższego Pasterza z całym duchowieństwem, nadto za nieprzyjaciół krzyża Chrystusowego i wszystkich niewiernych, aby im Pan Bóg dał łaskę nawrócenia i opamiętania.

HYMN

  1. Żal duszę ściska, serce boleść czuje, *
    Gdy słodki Jezus na śmierć się gotuje; *
    Klęczy w Ogrójcu, gdy krwawy pot leje, *
    Me serce mdleje.
  2. Pana świętości uczeń zły całuje, *
    Żołnierz okrutny powrozmi krępuje! *
    Jezus tym więzom dla nas się poddaje, *
    Na śmierć wydaje.
  3. Bije, popycha tłum nieposkromiony, *
    Nielitościwie z tej i owej strony, *
    Za włosy targa: znosi w cierpliwości *
    Król z wysokości.
  4. Zsiniałe przedtem krwią zachodzą usta, *
    Gdy zbrojną żołnierz rękawicą chlusta; *
    Wnet się zmieniło w płaczliwe wzdychanie *
    Serca kochanie.
  5. Oby się serce we łzy rozpływało, *
    Że Cię, mój Jezu, sprośnie obrażało! *
    Żal mi, ach, żal mi ciężkich moich złości *
    Dla Twej miłości!

LAMENT DUSZY NAD CIERPIĄCYM JEZUSEM

  1. Jezu, na zabicie okrutne, *
    Cichy Baranku od wrogów szukany, *
    Jezu mój kochany!
  2. Jezu, za trzydzieści srebrników *
    Od niewdzięcznego ucznia zaprzedany, *
    Jezu mój kochany!
  3. Jezu, w ciężkim smutku żałością, *
    Jakoś sam wyznał, przed śmiercią nękany, *
    Jezu mój kochany!
  4. Jezu, na modlitwie w Ogrójcu *
    Strumieniem potu krwawego zalany, *
    Jezu mój kochany!
  5. Jezu, całowaniem zdradliwym *
    Od niegodnego Judasza wydany, *
    Jezu mój kochany!
  6. Jezu, powrozami grubymi *
    Od swawolnego żołdactwa związany, *
    Jezu mój kochany!
  7. Jezu, od pospólstwa zelżywie *
    Przed Annaszowym sądem znieważany, *
    Jezu mój kochany!
  8. Jezu, przez ulice sromotnie *
    Przed sąd Kajfasza za włosy targany, *
    Jezu mój kochany!
  9. Jezu, od Malchusa srogiego *
    Ręką zbrodniczą wypoliczkowany, *
    Jezu mój kochany!
  10. Jezu, od fałszywych dwóch świadków *
    Za zwodziciela niesłusznie podany, *
    Jezu mój kochany!

Bądź pozdrowiony, bądź pochwalony, *
Dla nas zelżony i pohańbiony. *
Bądź uwielbiony! Bądź wysławiony! *
Boże nieskończony!

ROZMOWA DUSZY Z MATKĄ BOLESNĄ

  1. Ach! Ja Matka tak żałosna! *
    Boleść mnie ściska nieznośna. *
    Miecz me serce przenika.
  2. Czemuś, Matko ukochana, *
    Ciężko na sercu stroskana? *
    Czemu wszystka truchlejesz?
  3. Co mię pytasz? Wszystkam w mdłości, *
    Mówić nie mogę z żałości, *
    Krew mi serce zalewa.
  4. Powiedz mi, o Panno moja, *
    Czemu blednieje twarz Twoja? *
    Czemu gorzkie łzy lejesz?
  5. Widzę, że Syn ukochany *
    W Ogrójcu cały zalany *
    Potu krwawym potokiem.
  6. O Matko, źródło miłości, *
    Niech czuję gwałt Twej żałości! *
    Dozwól mi z sobą płakać.

Któryś za nas cierpiał rany, *
Jezu Chryste, zmiłuj się nad nami!

Któryś za nas cierpiał rany, *
Jezu Chryste, zmiłuj się nad nami!

Któryś za nas cierpiał rany, *
Jezu Chryste, zmiłuj się nad nami!

Wielki Post
Gorzkie Żale – Część II

Tę część Gorzkich Żali odprawia się w II i V Niedzielę Wielkiego Postu.
Część II rozpoczyna się od Zachęty.

INTENCJA

W drugiej części rozmyślania męki Pańskiej będziemy rozważali, co Pan Jezus wycierpiał od niesłusznego przed sądem oskarżenia aż do okrutnego cierniem ukoronowania. Te zaś rany, zniewagi i zelżywości temuż Jezusowi cierpiącemu ofiarujemy, prosząc Go o pomyślność dla Ojczyzny naszej, o pokój i zgodę dla wszystkich narodów, a dla siebie o odpuszczenie grzechów, oddalenie klęsk i nieszczęść doczesnych, a szczególnie zarazy, głodu, ognia i wojny.

HYMN

  1. Przypatrz się, duszo, jak cię Bóg miłuje, *
    Jako dla ciebie sobie nie folguje. *
    Przecież Go bardziej, niż katowska, dręczy, *
    Złość twoja męczy.
  2. Stoi przed sędzią Pan wszego stworzenia, *
    Cichy Baranek, z wielkiego wzgardzenia; *
    Dla białej szaty, którą jest odziany, *
    Głupim nazwany.
  3. Za moje złości grzbiet srodze biczują; *
    Pójdźmy, grzesznicy, oto nam gotują *
    Ze Krwi Jezusa dla serca ochłody *
    Zdrój żywej wody.
  4. Pycha światowa niechaj, co chce, wróży, *
    Co na swe skronie wije wieniec z róży, *
    W szkarłat na pośmiech, cierniem Król zraniony, *
    Jest ozdobiony!
  5. Oby się serce we łzy rozpływało, *
    Że Cię, mój Jezu, sprośnie obrażało! *
    Żal mi, ach, żal mi ciężkich moich złości, *
    Dla Twej miłości!

LAMENT DUSZY NAD CIERPIĄCYM JEZUSEM

  1. Jezu, od pospólstwa niewinnie *
    Jako łotr godzien śmierci obwołany, *
    Jezu mój kochany!
  2. Jezu, od złośliwych morderców *
    Po ślicznej twarzy tak sprośnie zeplwany, *
    Jezu mój kochany!
  3. Jezu, pod przysięgą od Piotra *
    Po trzykroć z wielkiej bojaźni zaprzany, *
    Jezu mój kochany!
  4. Jezu, od okrutnych oprawców *
    Na sąd Piłata, jak zabójca szarpany, *
    Jezu mój kochany!
  5. Jezu, od Heroda i dworzan, *
    Królu niebieski, zelżywie wyśmiany, *
    Jezu mój kochany!
  6. Jezu, w białą szatę szydersko *
    Na większy pośmiech i hańbę ubrany, *
    Jezu mój kochany!
  7. Jezu, u kamiennego słupa *
    Niemiłosiernie biczmi wysmagany, *
    Jezu mój kochany!
  8. Jezu, przez szyderstwo okrutne *
    Cierniowym wieńcem ukoronowany, *
    Jezu mój kochany!
  9. Jezu, od żołnierzy niegodnie *
    Na pośmiewisko purpurą odziany, *
    Jezu mój kochany!
  10. Jezu, trzciną po głowie bity, *
    Królu boleści, przez lud wyszydzany, *
    Jezu mój kochany!

Bądź pozdrowiony, bądź pochwalony, *
Dla nas zelżony, wszystek wykrwawiony. *
Bądź uwielbiony! Bądź wysławiony! *
Boże nieskończony!

ROZMOWA DUSZY Z MATKĄ BOLESNĄ

  1. Ach, widzę Syna mojego *
    Przy słupie obnażonego, *
    Rózgami zsieczonego!
  2. Święta Panno, uproś dla mnie, *
    Bym ran Syna Twego znamię *
    Miał na sercu wyryte!
  3. Ach, widzę jako niezmiernie *
    Ostre głowę rani ciernie! *
    Dusza moja ustaje!
  4. O Maryjo, Syna swego, *
    Ostrym cierniem zranionego, *
    Podzielże ze mną mękę!
  5. Obym ja, Matka strapiona, *
    Mogła na swoje ramiona *
    Złożyć krzyż Twój, Synu mój!
  6. Proszę, o Panno jedyna, *
    Niechaj krzyż Twojego Syna *
    Zawsze w sercu swym noszę!

Któryś za nas cierpiał rany, *
Jezu Chryste, zmiłuj się nad nami!

Któryś za nas cierpiał rany, *
Jezu Chryste, zmiłuj się nad nami!

Któryś za nas cierpiał rany, *
Jezu Chryste, zmiłuj się nad nami!

Wielki Post – Gorzkie Żale
Część III

Tę część Gorzkich Żali odprawia się w III Niedzielę Wielkiego Postu i w Niedzielę Palmową.
Część III rozpoczyna się od Zachęty.

INTENCJA

W tej ostatniej części będziemy rozważali, co Pan Jezus wycierpiał od chwili ukoronowania aż do ciężkiego skonania na krzyżu. Te bluźnierstwa, zelżywości i zniewagi, jakie Mu wyrządzano, ofiarujemy za grzeszników zatwardziałych, aby Zbawiciel pobudził ich serca zbłąkane do pokuty i prawdziwej życia poprawy oraz za dusze w czyśćcu cierpiące, aby im litościwy Jezus krwią swoją świętą ogień zagasił; prosimy nadto, by i nam wyjednał na godzinę śmierci skruchę za grzechy i szczęśliwe w łasce Bożej wytrwanie.

HYMN

  1. Duszo oziębła, czemu nie gorejesz? *
    Serce me, czemu całe nie truchlejesz? *
    Toczy twój Jezus z ognistej miłości *
    Krew w obfitości.
  2. Ogień miłości, gdy Go tak rozpala, *
    Sromotne drzewo na ramiona zwala; *
    Zemdlony Jezus pod krzyżem uklęka, *
    Jęczy i stęka.
  3. Okrutnym katom posłuszny się staje, *
    Ręce i nogi przebić sobie daje, *
    Wisi na krzyżu, ból ponosi srogi *
    Nasz Zbawca drogi!
  4. O słodkie drzewo, spuśćże nam już Ciało, *
    Aby na tobie dłużej nie wisiało! *
    My je uczciwie w grobie położymy, *
    Płacz uczynimy.
  5. Oby się serce we łzy rozpływało, *
    Że Cię, mój Jezu, sprośnie obrażało! *
    Żal mi, ach, żal mi ciężkich moich złości, *
    Dla Twej miłości!
  6. Niech Ci, mój Jezu, cześć będzie w wieczności *
    Za Twe obelgi, męki, zelżywości, *
    Któreś ochotnie, Syn Boga jedyny, *
    Cierpiał bez winy!

LAMENT DUSZY NAD CIERPIĄCYM JEZUSEM

  1. Jezu, od pospólstwa niezbożnie *
    Jako złoczyńca z łotry porównany, *
    Jezu mój kochany!
  2. Jezu, przez Piłata niesłusznie *
    Na śmierć krzyżową za ludzi skazany, *
    Jezu mój kochany!
  3. Jezu, srogim krzyża ciężarem *
    Na kalwaryjskiej drodze zmordowany, *
    Jezu mój kochany!
  4. Jezu, do sromotnego drzewa *
    Przytępionymi gwoźdźmi przykowany, *
    Jezu mój kochany!
  5. Jezu, jawnie pośród dwu łotrów *
    Na drzewie hańby ukrzyżowany, *
    Jezu mój kochany!
  6. Jezu, od stojących wokoło *
    I przechodzących szyderczo wyśmiany, *
    Jezu mój kochany!
  7. Jezu, bluźnierstwami od złego, *
    Współwiszącego łotra wyszydzany, *
    Jezu mój kochany!
  8. Jezu, gorzką żółcią i octem *
    W wielkim pragnieniu swoim napawany, *
    Jezu mój kochany!
  9. Jezu, w swej miłości niezmiernej *
    Jeszcze po śmierci włócznią przeorany, *
    Jezu mój kochany!
  10. Jezu, od Józefa uczciwie *
    I Nikodema w grobie pochowany, *
    Jezu mój kochany!

Bądź pozdrowiony, bądź pochwalony, *
Dla nas zmęczony i krwią zbroczony. *
Bądź uwielbiony! Bądź wysławiony! *
Boże nieskończony!

ROZMOWA DUSZY Z MATKĄ BOLESNĄ

  1. Ach, Ja Matka boleściwa, *
    Pod krzyżem stoję smutliwa, *
    Serce żałość przejmuje.
  2. O Matko, niechaj prawdziwie, *
    Patrząc na krzyż żałośliwie, *
    Płaczę z Tobą rzewliwie.
  3. Jużci, już moje Kochanie *
    Gotuje się na skonanie! *
    Toć i ja z Nim umieram!
  4. Pragnę, Matko, zostać z Tobą, *
    Dzielić się Twoją żałobą *
    Śmierci Syna Twojego.
  5. Zamknął słodką Jezus mowę, *
    Już ku ziemi skłania głowę, *
    Żegna już Matkę swoją!
  6. O Maryjo, Ciebie proszę, *
    Niech Jezusa rany noszę *
    I serdecznie rozważam.

Któryś za nas cierpiał rany, *
Jezu Chryste, zmiłuj się nad nami!

Któryś za nas cierpiał rany, *
Jezu Chryste, zmiłuj się nad nami!

Któryś za nas cierpiał rany, *
Jezu Chryste, zmiłuj się nad nami!